از مهم‌ترین مسائلی که در خصوص بازاریابی و فروش مواد غذایی وجود دارد، توجه به اهدافی همچون عرضه، نگهداری، تبدیل مواد غذایی، توزیع و در نهایت مصرف بهداشتی و باکیفیت آن است. یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند به شما کمک کند تا در رسیدن به این اهداف و همچنین رسیدن به مشتری موفق عمل کنید، بسته‌بندی‌هایی است که برای محصولات غذایی در نظر می‌گیرید. در گذشته تنها نقش بسته‌بندی حفاظت از ویژگی‌های کیفی خوراکی‌ها و سالم رسیدن به دست مشتری بود؛ اما امروزه بسته‌بندی اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است.
حفاظت از محصولات غذایی در برابر آلودگی‌ها، حفظ یکپارچگی محصولات، اطلاعاتی در خصوص نحوه تهیه آن، کمک به شناسایی و معرفی محصول، افزایش جذابیت محصول، ترابری ساده، افزایش بهره‌وری، راحت شدن مصرف و در نهایت افزایش آگاهی مشتری با درج اطلاعات موردنیاز از مهم‌ترین مواردی است که یک بسته‌بندی خوب باید در برگیرد. با رسیدن به این اهداف حتی می‌توانید به اهداف بزرگ‌تری همچون کم شدن ضایعات محصولات کشاورزی نیز دست پیدا کنید.
محصولات ما : قیمت کارتن میوه صادراتی
جایگاه بسته‌بندی در عرضه محصولات کشاورزی
طبق گزارشات سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد یا همان FAO حدود یک‌سوم از مواد غذایی که در جهان تولید می‌شود، تبدیل به ضایعات شده و به هدر می‌رود. این میزان حدود 1.3 میلیارد تن بوده که میزان قابل‌توجهی است. طبق نظر فائو هر تغییری که بتواند باعث کاهش ارزش اقتصادی و البته تغذیه‌ای یک محصول شود، به‌عنوان ضایعات محسوب می‌شود. از سوی دیگر نیز سلامت محصولات کشاورزی تا حدود زیادی در گرو بسته‌بندی و نگهداری از آن‌ها است. بسته‌بندی صحیح باید از چهار جهت مورد بررسی قرار بگیرد که به تفسیر هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:
1. امنیت غذایی
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از امنیت غذایی داشته باشیم باید گفت این عبارت به معنای دسترسی همیشگی تمام مردم به غذای کافی، برای داشتن یک زندگی سالم است. برای این منظور نیز چهار اصل مهم وجود دارند که هر یک از آن‌ها وابسته به موارد دیگری هستند:
- دسترسی: این مورد وابسته به منابع طبیعی، دولت و زیرساخت‌ها است.
- موجود بودن: این مورد نیز وابسته به تولید و میزان واردات و صادرات است.
- پایداری: انعطاف‌پذیری، ذخیره انبار و تناوب از مهم‌ترین موارد برای پایداری محسوب می‌شوند.
- امکانات: این مورد شامل آب، انرژی، بهداشت، سلامت، آسایش و رفاه می‌شود.
محصولات کشاورزی نقش قابل‌توجهی در امنیت غذایی دارند. یکی از مهم‌ترین موارد در بخش امنیت غذایی این است که از بسته‌بندی مناسب برای این محصولات استفاده شود تا اغلب مردم بتوانند خیلی راحت به این محصولات دسترسی داشته باشند. بسته‌بندی در مرحله اول باعث می‌شود که محصول در برابر آفات حفظ شود و در نهایت مردم برای زمان بیشتری امکان دسترسی به محصول را خواهند داشت.
بیشتر بخوانید :تأثیر رنگ در بسته‌بندی
2. بالا بردن ارزش افزوده
به‌طورکلی ارزش‌افزوده به معنای ثروت یا سود اضافه‌ای است که از تولید محصول یا ارائه خدمات حاصل می‌شود. محصولاتی که دارای ارزش‌افزوده هستند در واقع دارای ارزش بیشتری هستند؛ دلیل این امر نیز بهبود یافتن آن‌ها یا اضافه شدن ویژگی خاص به آنهاست. با توجه به این تعاریف می‌توان گفت بسته‌بندی‌ها باعث می‌شوند که ارزش‌افزوده‌ای در محصول داشته باشیم. بسته‌بندی موجب می‌شود که کیفیت محصول حفظ شده و میزان ضایعات آن کنترل شود. همچنین به کمک بسته‌بندی، محصول از بیماری‌ها و آلودگی‌ها در امان می‌ماند و در نهایت مشتریانی که در فواصل زیادی قرار دارند، می‌توانند به محصول دسترسی پیدا کنند.
بدین ترتیب باید گفت که بسته‌بندی درعین‌حال که ارزش‌افزوده را برای محصولات کشاورزی بالا می‌برد، باعث می‌شود که امکان صادرات آن هم افزایش پیدا کرده و فرصت‌های شغلی نیز پدید آورد. حال اگر این بسته‌بندی طراحی و گرافیک جذابی هم داشته باشد، می‌تواند برای جذب مشتری و به‌اصطلاح بازاریابی و فروش بیشتر هم مؤثر عمل کند. جالب است بدانید که بسیاری از محصولات غذایی باارزش ایرانی همچون پسته، خاویار، زعفران و خرما به دلیل اینکه بسته‌بندی مناسبی ندارند، با قیمت پایینی به فروش می‌رسند. پس از فروش در کشورهای واسطه مجدداً بسته‌بندی شده و با قیمت گزافی وارد بازار جهانی می‌شوند.
یکی از آمار و ارقام جذابی که در خصوص بسته‌بندی وجود دارد این است که هزینه بسته‌بندی حدود 10% قیمت تمام شده یک محصول خواهد بود؛ اما همین بسته‌بندی می‌تواند تا 90% ارزش‌افزوده برای محصول ایجاد کند. طبق نظریه بازاریابی سنتی برای فروش محصول باید چهار عنصر قیمت، مکان، محصول و تبلیغ را در نظر گرفت. در حالی که امروزه بسته‌بندی هم اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و به این چهار عنصر پیوسته است.
محصولات ما : کارتن بسته بندی بادمجان
3. کاهش ضایعات
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در خصوص مواد غذایی در کشورهای درحال‌توسعه وجود دارد، وجود مقادیر زیادی از ضایعات است. جالب است بدانید که حدود 35% از محصولات کشاورزی ایران تبدیل به ضایعات می‌شوند که این میزان می‌تواند غذای 15 تا 20 میلیون نفر را تامین کند! اگرچه دلیل اصلی تبدیل شدن محصولات غذایی به ضایعات در همان زمین‌های کشاورزی رخ می‌دهد، اما نمی‌توان از اهمیت بسته‌بندی در این موضوع غافل شد. بسته‌بندی مناسب می‌تواند به تازه ماندن محصولات کشاورزی، حفظ سلامت در هنگام ترابری و انبارداری، حفاظت فیزیکی و شیمیایی و حتی میکروبی محصول، کنترل دما و امکان ایجاد تهویه کمک کند.
همچنین بسته‌بندی می‌تواند باعث افزایش زمان ماندگاری محصول شود. بدین ترتیب با بسته‌بندی مناسب محصولات غذایی برای مدت‌زمان طولانی‌تری سالم باقی خواهند ماند.
بیشتر بخوانید :بسته‌بندی پرتقال صادراتی
4. صرفه‌جویی در مصرف انرژی
استفاده از یک بسته‌بندی مناسب، می‌تواند از جهات مختلف به حفظ محصول کمک کرده و در نهایت باعث کاهش مصرف انرژی و همچنین صرفه‌جویی در آن شود. چنانچه محصولی در همان مزرعه یا محل تولید خود بسته‌بندی شود، می‌تواند از جهات مختلفی به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک کند.
به طور مثال جلوگیری از هدررفتن خاک، کمک به کاهش زباله‌های شهری، کاهش هزینه‌های ترابری، کاهش مصرف آب، کاهش مصرف کود (به دلیل حفظ خاک‌هایی که حاوی مواد مغذی هستند)، کاهش بیماری‌های گیاهی و حفاظت از محیط‌زیست از مهم‌ترین مزایای بسته‌بندی در محل تولید محسوب می‌شوند. البته یکی از چالش‌هایی که در این زمینه وجود دارد انرژی لازم برای تولید بسته‌بندی و همچنین دور ریختن آنهاست که باید با استفاده از روش‌های نوین این مشکلات را نیز به حداقل رساند.
در نهایت نیز باید خاطرنشان کرد که یک بسته‌بندی خوب نه‌تنها می‌تواند به افزایش سود از طریق افزایش مشتری عمل کند، بلکه به کاهش هزینه‌های شما هم کمک خواهد کرد. بدین ترتیب انتخاب نوع مناسب آن را جدی بگیرید.
منبع: https://www.sid.ir/paper/1055677/fa
